Toen ik de ochtend van de grote boze storm uit het raam keek, was het wel bewolkt, maar het waaide niet, nog viel er ook maar een druppel regen. Omdat in de stad verblijven, en in een ryokan slapen, qua kosten een gigantische aanslag op je budget is, besloot ik meteen mijn spullen te pakken en terug naar de kaap te liften. Ik was de enige in de Ryokan - ik was er terecht gekomen door een Frans meisje aan te spreken op straat. Mijn verbazing was groot toen ze zei dat ze naar Kouchi was gelift. Ze zou de dag erop verder liften, om uiteindelijk in Kagoshima de boot naar Okinawa te pakken, om daar op een boerderij te werken. Ze was het met me eens dat liften in Japan zo makkelijk is dat het bijna stom is om te betalen om van A naar B te komen. Dat gezegd te hebben, als je de witte kleren draagt die ik draag, dan hoef je niet eens een bordje te gebruiken; je steekt gewoon je duim op, en de tweede auto stopt. Mensen helpen je graag, en horen maar al te graag je verhaal aan. Gisteren ook, toen ik bij zonsondergang probeerde naar het volgende dorp te liften. `Ik heb `m ook gelopen hoor`, zei die man. `Zo`n 30-40 jaar geleden. Ik herinner me Shozanji nog als gisteren`. Die bergen, dat is voor de meeste mensen toch een van de meest genoemde aspecten waarom de trip zo zwaar is. De andere twee aspecten praat liever niemand over; die houd je eigenlijk voor jezelf. Ze zijn eenzaamheid, en geasfalteerde wegen zonder stoep met auto`s die constant langs je heen scheuren. De bergen slopen je voeten, de uitlaatgassen je longen. Wijze mensen geven op in Kouchi, zien dat dit alleen voor idioten is.

Een paar uit Kobe bracht me terug naar waar ik gebleven was, zo`n 15 kilometer van tempel 24, aan het einde van de kaap. Ik vertelde ze dat Kobe vrij bekend is, vanwege de aardbeving. Een zucht. Ik denk dat mensen uit Enschede hetzelfde doen. Behalve dan dat de meeste mensen niet over Enschede beginnen omdat ze het niet kunnen uitspreken. Ik had geen beter moment kunnen kiezen om terug te keren. Het was aangenaam warm, wel bewolkt, maar geen regen, en weinig wind. Maar jongens, wat waren die golven enorm. De hele dag en nacht hoorde ik het gedreun van gigantische golven tegen de kustlijn. Soms waren de golven zo hoog dat ze de weg op knalde en ik zout water over me heen kreeg. Chaba viel Shikoku aan. Maar in plaats van in Shikoku aan land te komen, ging ze richting Wakayama, en het centrum zou later die dag boven Tokyo hangen. Mijn voeten waren in betere staat dan voorheen, een enorme opluchting. Het duurde nog een dag voor ik echt weer normaal kon lopen. Ik had die nacht inmijn tent aan het einde van de kaap geslapen, om in de ochtend direct de berg naar tempel 24 te beklimmen. Ik voelde het weer in mijn benen, maar er was iets veranderd. Het lijkt dat de juiste spieren nu opgewarmd beginnen te raken. Al het bidden bij de vorige 23 tempels wierp zijn vruchten af. Later echter die dag begon het plotseling keihard te regenen. Ik was er totaal niet berekend en ik zat in de middle of nowhere toen het losbarstte. Dit was waar ik in eerste instantie zo voor had gevreesd toen ik nog thuis zat te bedenken wat voor voorbereidingen ik moest treffen. Ik pakte mijn regenpak tevoorschijn, en ging verder. Totaal verzopen viel de avond, en ik was nog steeds nergens. Het enige met een dak erboven was een bushokje. Ik keek naar de bustijden. De laatste bus was al gegaan. Niemand zou me storen, tot 7 uur de volgend ochtend. Ik rolde mijn slaapzak uit.

Ik heb nauwelijks geslapen die nacht, want kennelijk hebben Japanners om 2 uur `s nachts ook nog van alles te doen, dus het langsrazen van auto`s, en de sowieso al niet al te comfortabele omstandigheden hielden me goed wakker. Volgende ochtend 6 uur stond ik weer langs te weg. Ik liep. Met een gigantische koppijn. De hele dag was mijn hoofd een beetje zweverig; ik liep pal voorbij tempel 25 en moest dus een stukje terug. Door niet goed op de kaart te hebben gekeken kwam ik er pas aan de voet van de berg achter dat tempel 27 op een 500 meter hoge berg staat. Stond ik dan, zonder ook maar iets vloeibaars bij me. Ik viel neer in het gras, en heb geslapen. Werd na de middag weer wakker, koppijn in ieder geval weg. Had geen zin terug te lopen voor proviand. Ben die berg latter opgeknald; het duurde nog geen 30 minuten. Een klein tentje voor de tempel, ik liep naar binnen. `Heb je ook eten`, vroeg ik. `Niets behalve udon`, zei die man. `Doe mijdie maar`.

En ik moest weer naar beneden. Man, wat heb ik een hekel aan die bergen. Echt. Je loopt dagen om zo`n tempel te bereiken en dan aan het einde moet je ook nog zo`n berg op, terwijl je voeten al helemaal kapot zijn. En het ergste is nog niet voorbij. Het compleet tegenovergestelde is ook verschrikkelijk; die lange wegen, zonder iets, langs de kust, uitgestrekt, met constant verkeer. De bushenro`s vliegen je om je oren. Als je bij de tempel aankomt, lachen ze naar je. Ze nemen hun petje af, en buigen. `pas op je benen, ohenrosan!` roepen ze je toe. Eerbiedig zijn ze, maar je voelt je constant eigenlijk niet serieus genomen. Nu snap ik ook wel dat niet iedereen, zeker niet rond 70, meer in staat is deze tocht te lopen (en dan heb ik het nu over Japanse mensen; in Nederland is de gezondheid van de gemiddelde persoon immers zo belachelijk slecht dat die al zouden opgeven na de 5 kilometer van tempel 1 naar 2), maar het roept iets op, jij, door weer en wind, lopend, en zij, comfortabel, in die bussen. Man, als je die berg op krabbelt, en er komt weer zo`n klotebus voorbij, dan hoop je echt zo keihard dat die bus spontaan ermee kapt en dat ze zelf omhoog moeten lopen om bij die tempel te komen.

Het weer was echter voortreffelijk, het zijn de kleine dingen die je blij maken op zo`n tocht. Een vogel die je nog nooit ieder gezien hebt. De warmte van de zon. Het geluid van de golven. Het volgende supermarktje. Een vending machine. Mensen die je groeten, hun petje afnemen. Ik heb nu ontdekt dat, binnen het rollensysteem van de Japanners, ik nu niet meer in het hokje `buitenlander` val, maar in het hokje `henro`. Dat is zeker een level up, en veel comfortabeler. Ze gaan er al bij voorbaat vanuit dat je Japans spreekt, dus zijn ze niet meer zo schuw. Ze stellen je geen stomme vragen meer. `Kun je Japans eten?`. Vooral omatjes in dit land zijn veel te schattig. Vaak hebben ze geen rug meer over na een leven hard werken en ze lopen allemaal zo krom als `t maar kan. En nog kunnen ze voor je buigen, en lachen.

Ik zette mijn tent op, op het strand. Mijn tent slaapt voortreffelijk. Als ik een goed plekje kan vinden, is me die hele dag doorlopen wel waard. Bij een onsen. Of naast een supermarkt. Of bij een onsen EN een supermarkt. Maar zo op het strand, dat is ook wel geniaal. Die golven, daar word je heel erg dromerig van. Net als een stranddag, waarbij je niks beters te doen hebt dan een beetje in de zon liggen. Maar dan zonder al die Duitsers om je heen.

Vanochtend kwam ik een man tegen waarvan ik eerst dacht dat het een dakloze was. Geen tand meer in zijn mond, gezicht pikzwart. Maar hij had de henro kleren aan, ook al waren ze al een jaartje of 12 niet meer in de was geweest. Hij gaf me een gouden briefje. Ik heb die briefjes ook. Witte. Je geeft ze aan iemand die iets voor je betekent, een soort van betaalmiddel voor giften. Maar gouden briefjes, dat zijn geen briefjes die je zomaar mag geven. Je mag ze enkel geven als je de tocht al meer dan 50 (!!) keer gelopen hebt. En deze vent gaf me een gouden briefje. `Zwaar he!` lachtte hij. Mijn bus kwam, waarmee ik terug zou keren naar de plek waar ik de avond ervoor was gestopt. Hij lachte naar me terwijl ik instapte, en zwaaide terwijl ik wegreed. Nu snap ik dat je als dakloze niks beters te doen hebt. Hij had niks bij hem. Ik denk dat hij elke avond gewoon slaapt waar hij is, bushokjes zijn hem denk ik niet vreemd meer. Hij gaat als ware pelgrim ergens onderweg sterven. Daarom dragen we de witte kleren. Wit is de kleur van de dood. Vroeger, toen de wegen nog niet geasfalteerd waren, duurde het eeuwen om de tocht te voltooien. Velen stierven onderweg. Je loopstok werd dan je grafsteen.

Zo lopend langs die stranden, in mijn witte kleren, schoot me op een gegeven moment in alle dromerigheid een liedje van Nightwish te binnen. Met dit liedje is alles over deze trip zo ongeveer wel gezegd.

``Long hours of loneliness
Between me and the sea

Losing emotion
Finding devotion
Should I dress in white and search the sea
As I always wished to be - one with the waves
Ocean Soul``