Ik fietste vorige vrijdag van het werk naar huis toen ik op het dorp ineens werd aangehouden door een vrouw. Ik was een beetje verdwaasd (vrijdagmiddag, je bent blij dat het weekend is), maar was nog wel helder genoeg haar te identificeren als een trouwe lezeres van mijn blog maar waarvan ik geen flauw idee had wie het zou zijn. En zij herkende mij dus ook, wat knap is, want ik zie er nu niet het meest charmant uit als ik uit het werk kom. Maar goed, zo zat ik dus vrijdag bijna heel de dag bij Ria, die ook al drie keer is afgereisd naar Japan om op bezoek te gaan bij een Japanse vriendin van haar. Foto's gekeken, lekker gegeten, en dus vooral voorpret (voor mij dan). Het was gezellig.

Op mijn verjaardag ook weer veel mensen gezien, veel van wie behoorlijk gul zijn geweest. Bedankt allen. Ik hoop in ieder geval dat het aanwezige voedsel, drinken en gezelschap de moeite waard is geweest voor sommigen van jullie om weer eens het halve land af te reizen naar het dorp waar de zon altijd schijnt. Het potje voor de donatie staat weer op de kast bij de grote spiegel en een driecijferig bedrag is alweer bereikt. Ik ben benieuwd hoeveel ik dit keer bij elkaar kan brengen. Ook dit jaar draaien de kosten vooral om het kopen van nieuw materiaal. Van mijn ouders heb ik voor mijn verjaardag stevige wandelschoenen gehad. Zelf heb ik een nieuwe 35-liter tas gekocht. Ik ga mijn 80-liter tas ook gebruiken, maar deze laat ik op een gegeven moment achter (waarschijnlijk in Mito, bij mijn inmiddels goede vrienden aldaar) om met dus de kleinere tas verder te gaan. Als je gaat lopen moet je immers slechts het minimale bij je hebben. Dan kan ik, zodra ik weer terug ben in Tokyo, de 80-liter tas opvullen met wat ik dan ook allemaal ga kopen en ga meekrijgen.

In deze blogpost wil ik ook even wat aandacht werpen op het lopen in Japan. Dan vooral het afstandlopen, natuurlijk. We hebben in Nederland ook wel een beetje een looptraditie, denk alleen al aan de Nijmeegse vierdaagse, de strandloop van Scheveningen naar Den Helder en het Pieterpad. Dit zijn echter vooral tamelijk kleine afstanden, natuurlijk vooral omdat ons land zelf zo klein is. Een bekende langere tocht is ook in Europa een bedevaart, naar Santiago in Castilie. Ook naar dit oord ondernemen jaarlijks waarschijnlijk tienduizenden mensen een looptocht om strafvermindering na de dood te verdienen. Echter hoef je slechts een afstand van 100 kilometer te lopen om hiervoor in aanmerking te komen. Er zijn natuurlijk ook mensen die er een langere tocht van maken, soms ook wel ruim over de 1000 kilometer. In het enorme Japan is het al langer de traditie om afstanden te lopen, en dan vooral tempelbedienden. Dat gebeurd vandaag de dag nog. Er zijn de laatste jaren echter ook buitenlanders die de gok wagen en beginnen aan een tocht te voet door Japan. Alleen de doorzetters komen ergens; veel geven op vanwege taalbarrieres, fysieke problemen, of gewoon het mentaal niet meer aankunnen. De mensen die denken dat dit fysiek moeilijk is, zitten er volgens mij naast. Dag in dag uit meer dan 30 kilometer lopen is vooral een kwestie van wil. Misschien heb je de eerste week problemen met je benen en je voeten, maar nadat je deze kwalen overwint, ben je overgeleverd aan de monotonie van de dag.

De bedevaart komt voort uit een Boeddhistische traditie. Laat ik zeggen dat ik geen Boeddhist ben. Ik sta eerder kritisch tegenover het Boeddhisme. Niet alleen tegenover de fastfood-religious-experience invulling ervan die we hier in het westen eraan geven, maar ook tegenover het nihilistische karakter ervan, zoals het origineel is ontwikkelt. Dat betekent echter niet dat er geen eigen invulling aan deze reis gegeven kan worden, in overeenkomst met de Boeddhistische intentie. Dit is Boeddhistisch gezien een reis die bestaat uit 4 delen, die dan overeen moeten komen met de verschillende realisaties waar een Boeddhist doorheen gaat op weg naar verlichting. Op Shikoku zijn er 4 ken (soort van provincies). Elke ken waar je doorheen reist staat symbool voor de reis van de Boeddhist: ontwakening, cultivatie, verlichting en nirvana. Hoe ver je komt ligt aan hoe diep je realisatie is van de verschillende waarheden afzonderlijk.

In de fase van de ontwaking kun je overrompelt worden door een heleboel dingen. In het Boeddhisme is dat het besef van het enorme lijden in de wereld. In termen van de bedevaart krijg je te maken met het besef dat je benen pijn doen, het nog 1400 kilometer wandelen is, die constante regen, kortom, simpelweg het besef van het fysieke en lichamelijke. Dit is genoeg om het dan al op te geven. Je beseft je niet werkelijk waar je mee bezig bent tot je het echt werkelijk doet. Tussen een idee bedenken en het uitvoeren zit een groot gat. Je wordt als het ware binnen de bedevaart opnieuw geboren: je leven is dan niet meer dat van student, of advocaat, of huisvrouw; je bent op dat moment het leven aan het leven van iemand wiens pad langs 88 tempels gaat, en 1500 kilometers telt. Het enige wat je kan redden, ben jij zelf. Er is niemand die het voor je gaat lopen. Je kiest in volle vrijheid om dat te doen, en je kiest dus je eigen lot. Dit staat dichter bij de existentialistische visie (bijvoorbeeld 'recentelijk' ontwikkelt door Sartre, vroeger ook in Christelijke vorm door Kierkegaard) waar ik zelf meer mee op heb. Want uiteindelijk draait het hele levens om het maken van keuzes. Doe je dat niet, dan lieg je jezelf voor. Er zijn ook mensen die hun hele leven besteden aan het zich verzetten tegen de genadeloze vrijheid waarin we allemaal geboren worden ('kwade trouw'). Een mens is zo vrij dat hij zelfs niet kan kiezen om niet vrij te zijn. Dat deze vrijheid drukker aanwezig is op een tocht van 1500 kilometer komt omdat je geisoleerd raakt van je sociale omgeving, die normaal gezien druk op je uitoefent, en onder welke druk je misschien de illusie kunt koesteren niet zelf de touwtjes in handen te hebben. Maar ook slaaf zijn van die druk, is een keuze.

De cultivatie dan draait simpelweg om doorzetten. Het draait om het ritueel, om de spreuk, om het herhalen van bepaalde magische riten en handelingen. Dit is een fase waar vooral veel westerse mensen (in ieder geval Nederlanders) denk ik spiritueel snel afhaken. Rituelen zijn raar, magie bestaat niet dus spreuken zijn ook niet nodig, en al die goden en alles is allemaal bijgeloof. Er valt dus voor iemand die zo door het leven gaat niet veel meer te cultiveren dan het onmiddelijk fysiek aanwezige uit de 1e fase. Cultivatie draait om het beseffen van universele wetten die net zo geldig zijn als de zwaartekracht, maar die gecultiveert moeten worden. Een spreuk werkt pas als er op de juiste wijze mee om wordt gesprongen. Het ritueel moet op bepaalde manieren worden uitgevoerd. Het is als het bereiden van voedsel. Natuurlijk kun je ook gewoon iets in de magnetron flikkeren, maar juist het uitvoeren van het ritueel van het bereiden, het besteden van tijd, zorgt voor een bepaalde toegevoegde waarde die fysische niet aanwezig is maar die wel degelijk aanwezig is. Al is het maar in het hoofd. En wat in het hoofd zit, is net zo echt als wat fysisch onmiddelijk aanwezig is. Toch? De wandeltocht heeft de structuur van een ritueel en ook de uiteindelijke effecten hebben de structuur van een bezwering. Het ritueel bestaat uit de collectie van dagelijkse handelingen die uitgevoerd moeten worden; het opstaan, het ontbijten, het beginnen met lopen, het eten van middag en avondmaaltijden (met ertussen meer lopen), het bezoeken van de tempels is een vaste volgorde waar volgens patroon handelingen worden uitgevoerd, het uiteindelijk opzetten van de tent en het slapen om het de volgende dag nog een keer te doen. De bezwering is uiteindelijk het geheel aan ervaringen, wat in de vorm van herinneringen bij je blijft in je verdere leven.

Alan Booth is de eerste westerling die de lengte van het land heeft gelopen. Van Kaap Soya tot Kaap Sata. Hij heeft een boek geschreven over zijn reis wat ik mee zal nemen naar Japan om het on-the-road te lezen. Dit heb ik ook gedaan met het boek van Will Ferguson en zijn verhaal over het liften van Japan, wat op het moment dat je ermee bezig bent je beste vriend is. Niemand anders begrijpt het. Recentelijker liep Tyler McNiven de lengte van Japan. Hier maakte hij een documantaire over die hier te zien is (als je dit besluit te kijken, let dan vooral op de plek waar Tyler op minuur 10:45 begint aan zijn tocht... komt jullie allicht bekend voor!). Tyler liep om indruk te maken op een Japans/Britse meisje, genaamd Ayumi Meegan. De keus om te lopen is niet toevallig: haar vader, George Meegan, is recordhouder lange afstandlopen. Hij liep in 7 jaar helemaal van de zuidpunt van Zuid-Amerika naar het Noordelijkste puntje van Noord-Amerika. Met George heb ik een korte berichtjeswisseling gehad op Facebook. Hij woont momenteel in Kobe, Japan, en ik hoop dus stiekem dat ik een handtekening kan scoren in mijn boek van hem, genaamd 'The Longest Walk'. Natuurlijk nadat ik zelf een, in zijn ogen waarschijnlijk, zeer bescheiden afstand heb gelopen.

Om te besluiten met de woorden van George Meegan zelf, op de vraag gesteld door Larry King 'Why?': 'Because I was living. I feel when somebody travels they're truly living. And now, life as we live it today, especially in North America, is so modulated and protected that one needs to experience real life to be in charge of one's own destiny, and my destiny was to go along and walk the roads of the world to embrace mankind as they embraced me.'